Bycie mamą to „tylko” rola

Jak często, gdy pada pytanie – „kim jesteś?”, kobieta posiadająca dzieci odpowiada – „Jestem matką”? Rzadziej usłyszymy od niej – „Jestem sobą”. Jakby bycie matką oznaczało, pozbycia się swojej osobowości, potrzeb, pragnień i pasji. Życie dedykujemy dzieciom często za cenę naszego odpoczynku, a nawet zdrowia. Czy macierzyństwo musi wiązać się z przepracowaniem i rezygnacją z troski o siebie?

W pewnym okresie życia dziecka mama niejako zmuszona jest do poświęceń. Choć nie musi wszystkiego robić sama, często bierze na siebie obowiązek wyłącznej opieki nad dzieckiem. Wstaje w nocy, towarzyszy w dzień, karmi, przewija, zabawia, uspokaja. Robi wszystko, czego wymaga opieka nad dzieckiem, a nawet więcej. Wszystko po to, by jej maluch był szczęśliwy. Przez to często nie ma chwili dla siebie. Nierzadko zdarza się, że gdy wykończona płacze z przeciążenia i bezsilności, słyszy, że przecież sama chciała być matką. Tak niekiedy wygląda macierzyństwo. Liczy się tylko dziecko. Potrzeby kobiety przestają być ważne, więc zaciska zęby i zaprzecza im. Brnie dalej samotnie w opiekę nad swoją pociechą.

Dziecko podrasta, a mama nadal daje z siebie wszystko, nawet więcej, aniżeli wymaga czy oczekuje. Wiele mam żyje dla dzieci i poświęca im się całkowicie nie tylko wtedy, gdy są one całkiem małe. Przedłużanie stanu, w którym kobieta przeciążona jest obowiązkami, bez pomocy, wpędzana w poczucie winy, słyszy zarzuty, że nie jest dobrą matką, może prowadzić nie tylko do przemęczenia, stresu, osłabienia relacji z bliskimi, ale nawet depresji. Dziecko również wyczuwa frustrację.

Mamo pamiętaj Twoje potrzeby też się liczą!

Pamiętajmy o tym, by dbać o nasze potrzeby nie tylko ze względu na siebie, ale i dla dobra dziecka. Zastanów się, czy przypadkiem nie wpadłaś w tę pułapkę? Jak często robisz coś dla siebie? Jak często robisz to, co lubisz? Jak często masz okazję, odpocząć? Pamiętasz, kim jesteś, czego pragniesz, jakie masz marzenia? Czy żyjesz wyłącznie marzeniami swoich dzieci? Dbasz o swój rozwój?

Bycie matką to rola bardzo ważna i odpowiedzialna, lecz tylko rola jedna z wielu, jakie przyjmujesz na co dzień. W dodatku kiedyś straci na ważności. Dziecko dorośnie, przejmie odpowiedzialność za swoje życie, pójdzie swoją drogą. Wiele kobiet przeżywa wówczas trudne chwile. Nie potrafią się odnaleźć, poradzić sobie z nową sytuacją, odczuwają pustkę. Nie umieją cieszyć się większą wolnością i możliwościami. Nie wiedzą, co ze sobą zrobić. Dzieje się tak dlatego, że w okresie, gdy rola matki była dominującą, całkowicie zapomniały o sobie, zatraciły siebie.

Miej swoje życie

Pamiętaj, że masz swoją osobowość, swoje życie i potrzeby. Jeśli o tym zapomniałaś, może czas znaleźć wśród codziennych obowiązków chwilę na zatrzymanie się, pobycie ze sobą, hobby, relaks, przemyślenia, naukę. Nie jest to przywilej dla nielicznych. Jest to coś, co należy się każdemu. Bycie mamą, tego prawa nam nie odbiera. Jeśli je tracimy, to zazwyczaj dzieje się tak, ponieważ same się go pozbawiamy. Być może pod naciskiem kogoś, kto zaszczepia w nas lub zaszczepił w przeszłości przekonanie, że dobra matka to ta, która daje z siebie więcej, niż jest w stanie, za wszelką cenę. Może warto zastanowić się, czy rzeczywiście zadbanie o swoje potrzeby, to przejaw bycia złą matką?

Czas dla siebie to jeden z kilku obszarów życia, o który należy dbać. Bez tego nie sposób funkcjonować na dłuższą metę bez uszczerbku na zdrowiu – fizycznym, emocjonalnym czy psychicznym. Długotrwały stres, bez czasu na regenerację, permanentnie zaniedbywane potrzeby, doprowadzą do problemu. Narastający, może skutkować nawet depresją.

Chcąc dać dzieciom jak najwięcej, możemy sprawić, że nadejdzie moment, w którym nas zabraknie i nie damy rady być dłużej dla nich wsparciem. Brzmi niewiarygodnie, ale zadbanie o krótką chwilę dla siebie tu i teraz, potrafi zapobiec wielu problemom. Wbrew temu, co niestety nadal wiele osób uważa, troska o siebie i swoje potrzeby nie jest przejawem egoizmu, narcyzmu, czy braku dbałości o dziecko. Wręcz przeciwnie jest przejawem miłości do siebie i swojego dziecka.

Co dobrego wniesie troska o czas dla siebie?

Pomaga nam pamiętać o nas samych, naszej osobowości, zainteresowaniach, potrzebach, marzeniach i planach do zrealizowania.
Jest odskocznią od codziennych obowiązków, chwilą na relaks, zadbanie o wygląd, zdrowie, poprawę samopoczucia, zrobienie czegoś, co się lubi.
Jest momentem, w którym możemy przystanąć, pomyśleć, poplanować, zadbać o swój rozwój i przyszłość.
Sprawia, że dziecko jest szczęśliwsze, bo widzi zadbaną, wypoczętą, bardziej cierpliwą i szczerze uśmiechającą się mamę.
Pozwala doświadczyć, że zrelaksowana mama z radością powraca do codziennej rutyny i jest w stanie razem z dzieckiem, wymyślić kreatywne zajęcia, co oznacza atrakcyjnie spędzony czas w miłej atmosferze.
Uczy dziecko odnajdowania się w życiu bez mamy, nawet jeśli z nią jest łatwiej i przyjemniej.
Pozwala maluchowi zrozumieć, że choć jest ważne, kochane i zadbane, nie jest jedyną osobą, która ma swoje potrzeby, inni też je mają i należy je uszanować.
Pokazuje dziecku, że w porządku jest czasem się odizolować od innych i pobyć w samotności lub zdecydować, z kim chcemy spędzić czas w danym momencie.
Dziecko koduje właściwe przekonania, by w przyszłości nie miało wyrzutów sumienia, gdy będzie dbać o czas dla siebie.
Pomaga nam skupić się na relacjach innych niż matka-dziecko, w tym na relacji z partnerem, która przez niektóre mamy całkowicie oddane dzieciom, może być zaniedbana.

Pozytywów pewnie znajdzie się więcej. Problemem jest to, że wiele mam nadal ma silnie zakodowanie przekonanie związane ze swą powinnością poświęcania się lub ma w swoim otoczeniu, osoby o tym przekonane. Wiele z nas nie domaga się czasu dla siebie, nawet jeśli widzi taką potrzebę. Strach przed odrzuceniem, krytyką, poczucie winy, niskie poczucie własnej wartości, potrzeba czucia się ważną i niezastąpioną dla kogoś (chociażby dziecka), to jedne z najczęstszych powodów powstrzymujących nas przed zorganizowaniem czasu tylko dla siebie. Szukamy usprawiedliwień na to, dlaczego nie możemy go znaleźć.

Jak znaleźć czas dla siebie?

Jeśli potrzeba chwili dla siebie jest w nas obecna i silna, nawet przy bardzo napiętym grafiku i wielu obowiązkach znajdzie się taki czas. U jednych łatwiej będzie go wygospodarować, u innych nieco trudniej. W szczególnie trudnej sytuacji są mamy na obczyźnie, których partnerzy pracują całymi dniami, a rodzina i przyjaciele pozostali w kraju ojczystym. Jak wówczas zorganizować czas dla siebie, na odpoczynek? Oto kilka propozycji:

Ustalenie z partnerem czasu, kiedy mógłby zająć się dzieckiem bez naszej obecności. Pobyt taty z dzieckiem nie tylko nas odciąży, ale da możliwość zbudowania głębszej więzi.
Wynajęcie opiekunki na czas, kiedy zamierzamy zrobić sobie przerwę od wszelkich obowiązków i bycie ze sobą, czy to w obrębie domu, czy wychodząc z niego np. na samotny spacer, aerobik, do fryzjerki, kosmetyczki czy spotkanie ze znajomą.
Poproszenie koleżanki o opiekę nad dzieckiem. Często nie jest to problemem dla bliskich nam osób, zwłaszcza jeśli możemy pomóc jej w innej kwestii, która dla nas nie jest problematyczna, a dla niej jest sporym ułatwieniem.
Nawiązanie kontaktów z innymi mamami, które są w podobnej sytuacji. Pewnie i one chętnie zgodziłyby się na naprzemienną opiekę nad dziećmi, by jedna z was mogła odpocząć. Można rozejrzeć się po okolicy, przebywając w miejscach, w których pojawiają się mamy z dziećmi. Można też znaleźć grupy wsparcia w Internecie, a nuż trafimy na kogoś w podobnej sytuacji, kto mieszka w naszej okolicy lub poznamy osobę, która skontaktuje nas z kimś mieszkającym nieopodal.
Skorzystanie z chwili, gdy dziecko ma swoje zajęcia bez zwracania uwagi na „domowe zaległości”. Na nie przyjdzie czas, gdy się zregenerujesz.
Rozmowa z dzieckiem, jeśli jest już na tyle duże, że rozumie nasz przekaz. Wyjaśnienie mu, dlaczego ważne jest, byś miała chwilę dla siebie. Często obiecanie zrobienia później czegoś wspólnie, jest pomocne w tym, by dziecko łatwiej zaakceptowało naszą potrzebę.
Poszukanie miejsc, gdzie można wziąć udział w przyjemnych aktywnościach grupowych dla mam z jednoczesnym zapewnieniem opieki dzieciom.

Jeśli czujesz, że macierzyństwo Ci ciąży i mimo ogromnej miłości do dziecka oraz radości bycia z nim potrzebujesz czasem spokoju i zrobienia czegoś innego niż tylko dbania o dom i rodzinę, wprowadź zmianę. Zadbaj o czas tylko dla siebie, a z pewnością poprawisz jakość życia, co będzie z korzyścią dla Ciebie i całej rodziny.

Uwierz, jeśli naprawdę będziesz tego pragnąć, rozwiązanie się znajdzie. Jednak to Ty musisz wyjść z inicjatywą i poprosić o pomoc. Nikt nie zna Twoich potrzeb lepiej niż Ty sama i nie zadba o nie, jeśli Ty o nie nie dbasz. Mówię to z pełnym przekonaniem jako kobieta na obczyźnie, tkwiąca kiedyś w podobnej pułapce, przekonana o tym, że „mojej sytuacji zmienić się nie da”, obecnie spełniona matka zajmująca się na co dzień szóstką szczęśliwych dzieci i własnymi projektami.

Monika Meziani